Dom van Innsbruck viert 300 jaar

Het is het spirituele centrum van het bisdom Innsbruck, een cultureel monument van de hoogste orde dat in geen enkele reisgids mag ontbreken en dat jaarlijks door zo'n 700.000 mensen wordt bezocht en bewonderd: de St. Jakobskathedraal in het hart van de oude binnenstad van Innsbruck. Dit jaar viert hij zijn 300e verjaardag. En dat moet worden geëerd.

Op een steenworp afstand van het Gouden Dak komt de Pfarrgasse uit op de Domplatz, waardoor er ruimte ontstaat om de façade van de kathedraal met zijn structuren en ornamenten, zijn imposante hoogte en de kerktorens die ver boven de gebouwen van de oude stad uittorenen, te bewonderen.

De kerk is nauw verbonden met de geschiedenis van de stad Innsbruck. Toen er in 1180 een nieuwe markt werd opgericht op de rechteroever van de Inn en Innsbruck werd gesticht, werd er ook een nieuwe kerk gebouwd. De eerste gedocumenteerde vermelding van de Sint-Jacobskerk dateert uit 1270. Oorspronkelijk een bijkerk van de abdij van Wilten en parochiekerk van de stad, werd het een kathedraal toen het bisdom Innsbruck werd opgericht in 1964. in 2024 viert de provinciehoofdstad nog een jubileum: Innsbruck is dan al 60 jaar een bisschopszetel.

De kerk kreeg zijn huidige vorm tussen 1717 en 1724. Na de dood van de architect Johann Jakob Herkomer voerde de planner Johann Georg Fischer belangrijke veranderingen door en voltooide het barokke gebouw. De inwijding vond plaats op 9 september 1724.

Sommigen vinden de kathedraal aan de buitenkant misschien indrukwekkend, maar qua uiterlijk relatief eenvoudig, maar eenmaal binnen kun je niet anders dan verbaasd en verwonderd zijn. Eerlijk gezegd weet ik niet waar ik moet beginnen met de beschrijving. Ter gelegenheid van de 300e verjaardag is er immers een uitgebreide publicatie verschenen, die gewijd is aan de vele facetten en details van het gebouw en de geschiedenis van de kathedraal.

328 pagina's „Der Innsbrucker Dom zu St. Jakob. Bekanntes und Unbekanntes aus seiner Geschichte“uitgegeven door Tyrolia Verlag (zie boekentip).

Als je erin bladert, wordt de lijdensweg van de keuze nog duidelijker: er zijn de prachtige plafondfresco's van Cosmas Damian Asam en zijn broer of de zilveren buste van de heilige Jacobus de Oudere of de grote Mariahilfklok, de op een na grootste historische kerkklok in Tirol, om maar een paar van de schatten van de Dom van Innsbruck te noemen.

En niet te vergeten: het beroemde Mariahilf miraculeuze beeld van Lucas Cranach in het hoogaltaar. Mijn bloggende collega Werner Kräutler vertelt er hier een interessant verhaal over. En last but not least, de graftombe van Maximiliaan III, prins van Tirol van 1612 tot 1618, en, en, en ... Je moet gewoon over de marmeren vloeren van de kathedraal dwalen, op een van de banken plaatsnemen en de pracht en waardigheid in je opnemen.

Vooral omdat er ook uitgebreide renovatie- en restauratiewerkzaamheden werden uitgevoerd ter gelegenheid van de 300e verjaardag. Tijdens graafwerkzaamheden op het voorplein kwamen vondsten aan het licht die niet alleen de harten van archeologen sneller deden kloppen. Er werden onder andere houten resten en skeletten gevonden in de grond voor de poorten van de kathedraal, wat erop wijst dat hier een begraafplaats was.

Er werd ook een kapel uit de 15e eeuw blootgelegd, die voorheen alleen bekend was uit historische bronnen. De opgravingslocatie is sindsdien weer opgevuld en er is een eenvoudige maar elegante barrièrevrije ingang aan de ingang toegevoegd.

Mijn favoriete plek in de Sint-Jacobskathedraal is de benedenkerk, die te bereiken is via een trap naast de kerkbanken. Het initiatief voor deze gewijde ruimte kwam van de toenmalige bisschop Reinhold Stecher, die de gelovigen en bezinningszoekers een plek wilde bieden waar ze zich konden terugtrekken en stilte konden vinden, ver weg van de massa's toeristen. De lagere kerk was ook bedoeld om te worden gebruikt voor kleinere liturgische vieringen zoals doopfeesten.

Het werd gebouwd als onderdeel van een grote renovatie- en verbouwingsfase in het begin van de jaren 1990. Sinds de heropening van de kathedraal in 1993 is deze heilige ruimte gereserveerd voor mensen die op zoek zijn naar contemplatie en stilte. Voor mij straalt de ovale ruimte een ongelooflijk gevoel van vrede uit: Harmoniserende materialen zoals Afrikaans graniet, chroomstaal en goud geven het duidelijke structuren. Het eenvoudige maar hoogwaardige meubilair richt de aandacht op de essentie en laat je tot rust komen. Van hieruit heb je ook toegang tot de crypte van de bisschop, waarover veel verhalen te vertellen zijn.

Het beste is echter om de Sint-Jakobskathedraal te bezoeken en deze belangrijke heilige, artistieke en culturele ruimte - waarvan de huidige vorm 300 jaar geleden werd gevormd - in je op te nemen. Voor meer diepgaande informatie raad ik het omvangrijke boek aan dat ter gelegenheid van het jubileum in opdracht van de kathedraalprovincie is samengesteld (zie boekentip). Talrijke experts belichten in onderhoudende en informatieve teksten spannende aspecten van de dom, zijn betekenis voor de stad Innsbruck en natuurlijk voor de parochie en zijn grote geschiedenis.

„Der Innsbrucker Dom zu St. Jakob. Bekanntes und Unbekanntes aus seiner Geschichte“Boekentip: , onder redactie van Matthias Egger, Florian Huber en Lukas Morscher,Tyrolia Verlag 2024

Foto's, tenzij anders vermeld: © Susanne Gurschler